แสงแดดคืออะไร รังสีอัลตร้าไวโอเลตส่งผลกระทบต่อผิวอย่างไร ?

แสงแดดเป็นแหล่งที่มาของพลังงานทั้งหมด และมีประโยชน์มากมายต่อการดำรงชีวิต เช่น มีส่วนช่วยในการผลิตวิตามินดีในมนุษย์ และมีรังสีอัลตราไวโอเลต (Ultraviolet) หรือรังสียูวี (UV) อย่างไรก็ตามเช่นเดียวกับกระบวนการทางชีวภาพทั่วไปที่ต้องการความสมดุล นั่นคือ แสงแดดเป็นสิ่งที่ดี แต่ก็มีขีดจำกัด เพราะเมื่อได้รับรังสียูวี (UV) ที่มากับแสงแดดมากเกินไปก็อาจเป็นอันตรายต่อผิวได้เช่นกัน

แสงแดดประกอบด้วยคลื่นความถี่ของรังสี ที่แตกต่างกันตามความยาวคลื่น แสงที่มองเห็นมีความยาวคลื่นในช่วง 400-700 นาโนเมตรในขณะที่แสงที่มองไม่เห็น ที่สำคัญได้แก่ รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) มีความยาวคลื่นสั้นในช่วง 280-400 นาโนเมตร และแสงอินฟราเรดมีความยาวคลื่นยาวอยู่ในช่วง 700 นาโนเมตร - 1 มม. รังสีที่มีความยาวคลื่นยาว ทั้งแสงที่มองเห็น และอินฟราเรดในแสงแดด มีโอกาสที่จะเจาะลึกลงไปก่อให้เกิดความเสียหายในผิวได้น้อย

แสงยูวีความยาวคลื่นสั้นซึ่งทะลุเข้าเซลล์ผิวได้ก่อให้เกิดปฏิกิริยาจากอนุมูลอิสระได้สูง

อนุมูลอิสระที่มากเกินไป(โมเลกุลออกซิเจน) ก่อให้เกิดความเสียหายของเซลล์ขึ้น สาเหตุของการเกิดริ้วรอย ความเจ็บป่วยเรื้อรัง และโรคอื่น ๆ รวมถึงโรคมะเร็งผิวหนัง 

ภาวะ Oxidative Stress มีสาเหตุมาจากความไม่สมดุลระหว่างการผลิตอนุมูลอิสระ และความสามารถของร่างกายในการต่อต้านอนุมูลอิสระด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ สำหรับแสงยูวีในแสงแดดจะมีความยาวคลื่นสั้น จะสามารถเจาะผ่านชั้น Stratum corneum, ชั้นหนังกำพร้า และชั้นหนังแท้ (Upper layers) แต่ไม่สามารถเจาะผ่านชั้น Hypodermis (Lower layer) ได้  อย่างไรก็ตามก็สามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนภายในเนื้อเยื่อเหล่านี้ได้
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ โครงสร้างของผิว (structure of skin)

รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) มีกี่แบบ

แสงยูวีมีด้วยกันสามรูปแบบ คือ อัลตราไวโอเลตเอ(UVA), อัลตราไวโอเลตบี(UVB) และรังสีอัลตราไวโอเลตซี(UVC)

1. UVB ให้พลังงานผิวจำเป็นต่อการผลิตวิตามินดี อย่างไรก็ตามมีผลเสียโดยตรงต่อการทำให้ผิวไหม้แดด และการเสียหายของดีเอ็นเอ
2. UVA สามารถก่อให้เกิดความเสียหายต่อผิวได้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งริ้วรอยก่อนวัย
3. UVC ถูกบล็อกโดยชั้นบรรยากาศของโลก ดังนั้นจึงไม่สามารถซึมผ่านเข้ามาก่อให้เกิดอันตรายต่อผิวหนังได้

ปริมาณของแสงยูวีที่ผิวสัมผัสกับขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างเช่นเวลาของวันฤดูกาลที่สูงและที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ ในช่วงเวลาของรังสียูวีที่รุนแรงเช่นเที่ยงในวันฤดูร้อนที่จะแนะนำให้เลือกที่จะสวมใส่เสื้อผ้าที่ใช้ป้องกันและครีมกันแดดเมื่อออกไปข้างนอกประตู

แสงแดด โดยเฉพาะอย่างยิ่งรังสียูวีเอ และรังสียูวีบี สามารถทำให้เกิดผิวไหม้, ริ้วรอยก่อนวัย, ความเสียหายต่อดวงตา, ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ, ผื่นแพ้แดด(Photoallergic) และผื่นที่เหมือนกับถูกแดดเผาไหม้( Phototoxic reactions) และแม้แต่โรคมะเร็งผิวหนัง แพทย์และแพทย์ผิวหนังจำนวนมากขึ้น เตือนถึงความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงกันระหว่างความถี่ของการเกิดโรคมะเร็งผิวหนัง และขอบเขตของความเสียหายของดีเอ็นเอ โดยพบว่ากว่า 90% ของมะเร็งผิวหนังเป็นผลมาจากแสงแดด และเป็นที่ทราบกันดีว่าการรักษาที่ดีที่สุด คือการป้องกันโดยการปกป้องผิวจากแสงแดด
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการป้องกันแสงแดด

ส่วนใหญ่ของผลกระทบจากแสงแดดต่อผิวหนัง นั้นเกิดจากรังสียูวีบีและรังสียูวีเอ ตารางด้านล่างแสดงรายละเอียดคุณสมบัติและผลกระทบของรังสีทั้งสองประเภทต่อผิวของเรา

คุณสมบัติของรังสียูวีเอ

รังสีอัลตราไวโอเลตเอหรือยูวีเอ (UVA) มีอยู่อย่างต่อเนื่องในแสงแดดตลอดทั้งวัน ความยาวคลื่นจะอยู่ในช่วง 320-400 นาโนเมตร และชั้นบรรยากาศของโลกไม่สามารถป้องกันรังสี UVA ได้ ทำให้เราต้องอยู่กับรังสี UVA ตลอดเวลา แม้กระทั่งหลอดไฟบางชนิดก็สามารถปล่อยรังสี UVA ออกมาได้เช่นกัน

• รังสี UVA จะกระตุ้นเม็ดสีเมลานินที่อยู่ในเซลล์ผิวชั้นบน,ทำให้ผิวเป็นสีน้ำตาลในระยะสั้น
• รังสี UVA สามารถผ่านชั้นของเมฆ และหมอกควันได้อย่างไม่จำกัด
• รังสี UVA สามารถทะลุผ่านกระจกและหน้าต่าง
• รังสี UVA เจาะลึกผ่านลงไปในผิวชั้นล่าง (ชั้นหนังแท้) มีบทบาทสำคัญในการที่ผิวถูกทำร้ายจากแสงแดดในระยะยาวมากกว่าที่จะเกิดความเสียหายรุนแรง
  • ริ้วรอยผิวก่อนวัยอันควร 
  • ภูมิแพ้แสงอาทิตย์, PLE และผิวไวต่อแดด
  • การกดภูมิคุ้มกัน 
  • ตาและจอประสาทตาเกิดความเสียหาย
• การก่อตัวของอนุมูลอิสระส่งผลกระทบทางอ้อมต่อดีเอ็นเอ
  • การกลายพันธุ์ทางพันธุกรรม (Melanoma)

คุณสมบัติของรังสียูวีบี

รังสีอัลตราไวโอเลตบีหรือยูวีบี (UVB) ความยาวคลื่นจะอยู่ในช่วง 290-320 นาโนเมตร ชั้นบรรยากาศของโลกสามารถป้องกันได้เพียงบางส่วนเท่านั้น

• รังสี UVB มีความผันผวนตลอดทั้งวัน โดยจะมีความเข้มสูงในตอนเที่ยง
• รังสี UVB จะกระตุ้นการผลิตเมลานินใหม่ ที่มีสีน้ำตาลดำติดทนนาน และกระตุ้นการผลิตเซลล์ผิวหนังชั้นนอกที่หนาขึ้น
• รังสี UVB สามารถเผาไหม้ และก่อให้เกิดความเสียหายต่อผิวหนัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูร้อน และพื้นที่สูง
• รังสี UVB สามารถเจาะลึกเข้าสู่ผิวได้น้อยกว่ารังสียูวีเอ แต่สามารถสร้างอนุมูลอิสระในทุกระดับของผิวชั้นหนังกำพร้า
• รังสี UVB ส่งผลกระทบต่อดีเอ็นเอมากกว่ารังสี UVA และเป็นสาเหตุที่สำคัญของการเสียหายของดีเอ็นเอ
• รังสี UVB สามารถเจาะเข้าชั้นที่ลึกที่สุดของเซลล์ผิวหนังชั้นนอก และเป็นสาเหตุหลักการถูกทำร้ายจากดวงทิตย์แบบเฉียบพลัน
  • ผิวไหม้แดด
  • การทำร้ายดีเอ็นเอโดยตรง และโรคมะเร็งผิวหนัง
  • ตาและจอประสาทตาเกิดความเสียหาย

ทั้งรังสียูวีเอ และรังสียูวีบี หรือรังสีอัลตราไวโอเลตที่อยู่ในแสงแดดล้วนมีอันตรายต่อผิว แต่ความเข้มของรังสียูวีเอนั้นค่อนข้างคงที่ตลอดทั้งวัน ในขณะที่ความรุนแรงของรังสียูวีบีขึ้นกับสภาพแวดล้อม ระบบการจัดอันดับ ปัจจัยป้องกันแสงแดด (SPF) สำหรับครีมกันแดดนั้นจะขึ้นอยู่กับระดับของการป้องกันยูวีบีของผลิตภัณฑ์ แต่ผลิตภัณฑ์ที่มีสัญลักษณ์การป้องกันรังสียูวีเอ ต้องมีความสามารถในการป้องกันรังสียูวีเอ อย่างน้อยที่สุดในอัตราส่วน 1:3 (ความสามารถในการป้องกันรังสียูวีเอ:ความสามารถในการป้องกันรังสียูวีบี)

ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทราบถึงความเข้มของแสงยูวีในพื้นที่ที่คุณต้องอยู่ในแต่ละวัน เพื่อที่จะเลือกใช้ระดับการปกป้องรังสียูวีได้อย่างเหมาะสม

นอกจากนี้สมาคมการค้าเครื่องสำอางยุโรป (Colipa) ยังได้กำหนดมาตรฐานของครีมกันแดดในการป้องกันรังสียูวี มาตรฐานสากล ISO 24444-2010 เป็นวิธีการที่น่าเชื่อถือในการทดสอบประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์กันแดดในการป้องกันรังสียูวี และอยู่ในแนวทางเดียวกันกับคณะกรรมาธิการสหภาพยุโรป

ครีมกันแดดที่ช่วยปกป้องผิวจากรังสีอัลตราไวโอเลตในแสงแดด

การปกป้องผิวหน้าของเราจากแสงแดดที่จะมาทำร้ายผิว ควรเลือกใช้ครีมกันแดดที่ปกป้องครอบคลุมทุกรังสี อย่าง Eucerin Sun Protection Hydro Protect ครีมกันแดดที่สามารถปกป้องรังสี UV ทุกมิติจาก เทคโนโลยี Advanced Spectral Technology ปกป้องรังสี UVA/UVB และ Hevis Light และผสาน Glycyrrhetinic acid ฟื้นบำรุง ระดับ DNA Protection ช่วย ลดการทำร้ายผิวจากแสงแดด สามารถใช้ได้กับทุกสภาพผิว แม้ผิวแพ้ง่าย ตัวกันแดดเป็นกันแดดเนื้อน้ำ ซึมไว ด้วย Hydro-tech Complex จึงเหมาะกับผู้ที่ชอบเนื้อบางเบาซึมไวทันที ทาแล้วไม่เหนียวเหนอะ ไม่อุดตัน แต่สามารถปกป้องรังสี UV อย่างมีประสิทธิภาพ

และยังมี ครีมกันแดด SUN DRY TOUCH OIL CONTROL FACE SPF50+ PA+++ เป็นครีมกันแดดที่ป้องกันรังสีอัลตราไวโอเลตได้ทั้ง UVA และ UVB จาก Broadband UV filter แล้ว ยังมีคาร์นิทีนที่ช่วยควบคุมความมันบนใบหน้า ลดโอกาสเกิดสิวอุดตันได้ตลอดเวลาที่ใช้อีกด้วย เหมาะสำหรับสำหรับคนที่มีผิวมัน และเป็นสิวง่าย มี SPF50+ และ PA+++ เป็นระดับที่เหมาะสมกับการใช้งานตลอดวัน ป้องกันได้ทุกสถานการณ์ยาวนานถึง 8 ชั่วโมง ปกป้องผิวหน้าเราจากแสงแดดที่เป็นต้นเหตุของ ฝ้าแดดและจุดด่างดำต่างๆ

ค่าการป้องกันแสงแดดที่ดีที่สุดนั้น ต้องพิจารณาถึงความไวของผิวต่อแสงแดดของแต่ละบุคคลที่แตกต่ากัน (ความเข้มของเม็ดสีของผิวหนัง) และความเข้มของรังสีด้วย 
ค่าปัจจัยที่ป้องกันแสงแดด (SPF) คูณด้วยระยะเวลาที่ยาวนานที่สุดในการป้องกันตามธรรมชาติของผิวเมื่อมีการสัมผัสกับแสงแดดแล้วไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผิวขึ้น

ผิวของเด็กนั้นบางกว่า และมีความไวต่อแสงอาทิตย์เป็นอย่างสูง ดังนั้นค่าปัจจัยป้องกันแสงแดดที่สูงมากจึงจำเป็นสำหรับการป้องกันรังสียูวีไม่ให้ก่อเกิดความเสียหายต่อผิว 
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับผิวของเด็กและแสงอาทิตย์

หากคุณไม่แน่ใจว่าค่าปัจจัยป้องกันแสงแดดเหมาะกับสภาพผิวของคุณหรือไม่ สามารถปรึกษา หรือทำการทดสอบผิวหนังจากแพทย์ผิวหนังได้

ที่จริงแล้วแสงแดดมีประโยชน์ต่อสุขภาพของมนุษย์ในหลายๆด้าน เช่น

• ช่วยในเรื่องสุขภาพจิต ทำให้เราอารมณ์ดีตลอดทั้งวัน

การรับแสงแดดเป็นประจำจะกระตุ้นให้สมองผลิตสารเซราโทนิน ที่ช่วยกระตุ้นให้มีสมาธิและควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น ทำให้เรารู้สึกอารมณ์ดีเบิกบานได้ตลอดทั้งวัน และเมื่อสมองได้สารเซราโทนินมากขึ้นจนเป็นปกติแล้ว ยังทำให้นาฬิกาชีวิตของร่างกายทำงานได้ดี ทำให้เราสามารถนอนหลับได้สนิทขึ้นและง่ายขึ้นอีกด้วย

เป็นที่ทราบกันดีว่าแสงแดดสามารถยกระดับอารมณ์ แม้ว่าในขณะนี้ยังไม่ทราบกระบวนการที่แน่ชัด แต่การวิจัยพบความจริงว่า การขาดการสัมผัสกับแสงแดดสามารถนำไปสู่การขาดวิตามินดี และความผิดปกติของอารมณ์ตามฤดูกาล (SAD) ซึ่งมีความสัมพันธ์กัน

• การยกระดับอารมณ์ (การป้องกันความผิดปกติของอารมณ์ตามฤดูกาล: SAD)

การศึกษาได้แสดงให้เห็นว่าอัตราการผลิตเซโรโทนิน (Serotonin)ในสมองได้รับผลกระทบโดยตรงจากปริมาณของแสงแดดที่ร่างกายสัมผัสในวันนั้น ระดับ เซโรโทนิน (Serotonin) สูงในวันที่สดใสกว่าในวันที่ฟ้าครึ้มหรือมีเมฆมาก เซโรโทนิน (Serotonin) เป็นสารเคมีในสมองที่มีประสิทธิภาพที่จะควบคุมอารมณ์และมีความสัมพันธ์กับความรู้สึกที่มีความสุข 

ในทำนองเดียวกันคนที่มีการลดการสัมผัสกับแสงแดดมักจะอยู่ในช่วงฤดูหนาวในซีกโลกเหนือพบอาการของภาวะซึมเศร้า, ความยากลำบากในการสร้างความมุ่งมั่น หรือมีอากการเมื่อยล้า และการนอนหลับมากเกินไป หากมีอาการเหล่านี้เข้าด้วยกันจะจัดเป็นความผิดปกติของอารมณ์ตามฤดูกาล หรือ SAD สาเหตุที่แท้จริงของ SAD ยังไม่ทราบกัน แต่เป็นที่รู้กันว่าเกิดจากการขาดการสัมผัสกับแสงแดด เนื่องจากถูกสร้างทฤษฎีขึ้นว่ามีความเกี่ยวเนื่องกับการลดลงของสร้างวิตามินดี อย่างไรก็ตามจนถึงตอนนี้ก็ยังไม่ได้รับการพิสูจน์

• แสงแดดเป็นแหล่งของวิตามินดี

โดยแสงแดดหรือแสงอาทิตย์จะมีรังสีอัลตราไวโอเลตบีหรือ ยูวีบี (UVB) ที่จะกระตุ้นการสร้างวิตามินดีบนผิวหนังของเรา ซึ่งเป็นวิตามินดีเป็นวิตามินตัวสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายดูดซึมแคลเซียมได้มากขึ้น ช่วยป้องกันความเสี่ยงที่จะเป็นโรคกระดูกพรุน เพียงแค่เราโดนแสงแดดวันละ 10 นาที ก็เพียงพอแล้ว แต่ทั้งนี้เราไม่ควรรับแสงแดดช่วง 10.00-17.00 น. เนื่องจากความเข้มของรังสีอัลตร้าไวโอเลตมีมากเกินไป หากต้องการรับแสงแดดแนะนำให้ตื่นเช้าขึ้น เพื่อรับแสงแดดช่วง 6.00-8.00 น. จะดีที่สุด

ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับสารสำคัญนี้ วิตามินดี

• ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน

หลังจากที่ร่างกายสร้างวิตามินดีจากแสงแดดแล้ว ตัววิตามินดีจะไปเพิ่มประสิทธิภาพของเม็ดเลือดขาวให้แข็งแรงและทำงานได้ดีขึ้น ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันโดยรวมของเราแข็งแรงและมีประสิทธิภาพในการต้านทานเชื้อโรคต่าง ๆ ที่เข้าสู่ร่างกายได้ดียิ่งขึ้นเช่นกัน

มีภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์หลายอย่างที่อาจเกิดจากการตากแดด ดังต่อไปนี้คำอธิบายสั้นๆ ของภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุด - จากการถูกแดดเผา คือ มะเร็งผิวหนัง

ผิวไหม้แดด

ผิวไหม้แดด (Sunburn) เป็นรูปแบบที่พบมากที่สุดของความเสียหายจากดวงอาทิตย์และส่วนใหญ่เกิดจากรังสียูวีบี มีลักษณะ ผิวสีแดง เจ็บและพุพอง อาการเหล่านี้อาจไม่ปรากฏขึ้นทันที อาจใช้เวลาถึงห้าชั่วโมงจึงปรากฏ  ผิวไหม้แดด (Sunburn) สามารถป้องกันได้โดย การใช้ครีมกันแดดทุกวัน และโดยการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับดวงอาทิตย์เมื่อรังสียูวีแรง (10:00-4:00) หลักการรักษาการถูกแดดเผาอคือการระบายความร้อนที่ผิวหนังเพื่อบรรเทาอาการปวดและการอักเสบ รวมถึงการใช้ผ้าสักหลาดเย็นประคบบริเวณพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ และใช้ผลิตภัณฑ์ที่เย็นปลอบประโลมผิว 'หลังจากสัมผัสแสงจากดวงอาทิตย์'
ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยูเซอรินหลังจากสัมผัสแสงจากดวงอาทิตย์

ในกรณีที่ถูกแดดเผารุนแรงควรปรึกษาแพทย์ทันที นอกจากนี้ควรไปพบแพทย์หากถูกแดดเผา และรู้สึกอ่อนแรง หรือผิวพุพองรุนแรง หรือถ้าเป็นเด็กเล็กหรือทารกอาจทำให้ผิวเกรียมจากแดดรุนแรง (sunburnt)

แพ้แสงอาทิตย์

โรคแพ้แดด หรือผื่นหลายรูปแบบจากแสงแดด (Polymorphus Light Eruption: PLE) เป็นรูปแบบที่พบมากที่สุดของการแพ้แสงแดด และถูกวินิจฉัยคิดเป็นประมาณ 90% ของผู้ป่วยทั้งหมดที่มีอาการแพ้แสงแดด มีความชุกในยุโรปตะวันตกและสหรัฐอเมริกาประมาณ 20% การแพ้แดดถูกกระตุ้นจากภาวะความเครียดอ็อกซิเดชั่น (Oxidative stress)ที่เกิดโดยรังสี UVA และในระดับน้อย, UVB ที่ทำให้เกิดอนุมูลอิสระ 

สิวผด หรือ Acne aestivalis (Mallorca acne) เกิดขึ้นเมื่อรังสียูวีรวมกับส่วนผสมบางอย่างในเครื่องสำอางหรือครีมกันแดด เช่น emulsifiers, ก่อให้เกิดการระคายเคืองและการอักเสบของไขมันบริเวณรูขุมขน สิวผด (Acne aestivalis) มีผลกระทบต่อประชากรประมาณ 1-2% โดยได้รับผลกระทบมากสุดในวัยรุ่นถึงวัยกลางคน (25-40 ปี) อาการจะคล้ายกันมากกับ PLE และมักจะเป็นเรื่องยากที่จะแยกแยะความแตกต่างระหว่างสองลักษณะนี้

ยาที่กระตุ้นให้ไวต่อแสง

ปฏิกิริยา Phototoxic และ Photoallergic สามารถพัฒนาได้เมื่อยาซึ่งตามปกติอาจไม่ทำให้เกิดผิวไวตอแสง แต่เมื่อถูกกระตุ้นด้วยแสงยูวีที่เข้าสู่ผิวก็จะก่อให้เกิดอาการทางผิวหนังได้ 

ปฏิกิริยาไวต่อแสงสามารถเกิดได้จากทั้งยาชนิดรับประทาน (Systemic) และยาที่ใช้ทาภายนอก ( Topically) และเครื่องสำอาง 
ยาต้านการอักเสบหรือยาแก้ปวดบางตัว เช่น ibuprofen สามารถทำให้เกิดปฏิกิริยาไวต่อแสงได้ ยาอื่น ๆ ที่ใช้กันทั่วไปก็สามารถถูกกระตุ้นได้เมื่อร่างกายสัมผัสแสง รวมถึงยาปฏิชีวนะ ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์, ยาขับปัสสาวะ, ยากลุ่มสแตนติน,ยากลุ่มเรตินอยด์ และยาฆ่าเชื้อรา ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องพิจารณาถึงเรื่องนี้เมื่อเลือกครีม โลชั่น หรือครีมกันแดด 
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับยาที่กระตุ้นให้ไวต่อแสง

หากคุณไม่แน่ใจว่ายาที่คุณใช้อยู่อาจทำให้เกิดปฏิกิริยาไวต่อแสงหรือไม่ โปรดติดต่อเภสัชกรหรือแพทย์ผิวหนังเพื่อหาข้อมูลเกี่ยวกับยาที่สามารถทำให้เกิดปฏิกิริยาไวต่อแสง

ริ้วรอยผิวก่อนวัยอันควร 

ริ้วรอยก่อนวัยส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากแสงแดด รวมถึงฝ้า กระ จุดด่างจากอายุ (หรือที่เรียกว่า “Liver spot”), หลอดเลือดดำที่มีลักษณะเหมือนใยแมงมุม (Spider Vein) บนใบหน้า ผิวหยาบ และริ้วรอย ทั้งหมดล้วนเชื่อมโยงไปถึงการสัมผัสแสงแดด

มะเร็งผิวหนัง

โรคมะเร็งผิวหนังมีแนวโน้มที่จะเกิดกับผิวหนังบริเวณที่สัมผัสกับดวงอาทิตย์ ดังนั้นผิวหน้าเพื่อจึงเป็นบริเวณหนึ่งที่มีความเสี่ยง เกิดเป็นผื่นผิวหนังที่มีลักษณะหยาบเป็นขุย (Actinic keratosis) ซึ่งสามารถที่จะพัฒนาไปเป็นมะเร็งได้ 

ผื่นผิวหนังที่มีลักษณะหยาบเป็นขุย (Actinic keratoses) เป็นสะเก็ดแห้งของผิว เกิดความเสียหายหลังจากสัมผัสแสงแดด อาจเป็นสีชมพู, สีแดง หรือสีน้ำตาล มีความกว้าง 0.5 ถึง 3 ซม. พบมากที่สุดบนใบหน้า (โดยเฉพาะริมฝีปากจมูกและหน้าผาก), คอแขน และหลังของมือ และในผู้ชายบนขอบของหู และกระโหลกศีรษะล้าน และในผู้หญิงที่ขาใต้เข่า

เซลล์มะเร็งผิวหนังแรกเริ่ม มีลักษณะขนาดเล็ก เติบโตช้า, มันวาว, เป็นก้อนสีชมพูหรือสีแดง หากปล่อยทิ้งไว้จะมีแนวโน้มที่กลายเป็นสะเก็ด, มีเลือดออก หรือพัฒนาเป็นแผลได้ สามารถพบบ่อยที่สุดบนใบหน้า หนังศีรษะ หู มือ ไหล่ และด้านหลัง Squamous cell skin cancers เป็นมะเร็งที่เกิดจากเซลล์ผิวชั้นนอก มักจะมีก้อนสีชมพู, อาจมีลักษณะแข็ง หรือมีเกล็ดบนผิว และส่วนใหญ่มักพบบนใบหน้า, ลำคอ, ริมฝีปาก, หู, มือ, ไหล่, แขน และขา สามารถเกิดเลือดออกง่าย และอาจพัฒนาเป็นแผลในกระเพาะอาหาร 

มะเร็งไฝ หรือ Melanoma เป็นมะเร็งชนิดที่ร้ายแรงที่สุด สัญญาณแรกมักจะเป็นลักษณะของไฝที่เกิดขึ้นใหม่ หรือมีการเปลี่ยนแปลงของไฝที่มีอยู่ melanomas มักจะมีรูปร่างที่ผิดปกติ และมักมีมากกว่าหนึ่งสี มีขนาดใหญ่กว่า 6mm สามารถพบได้ทุกที่บนร่างกาย แต่พบมากที่สุดที่ด้านหลังขาแขน และใบหน้า

หากคุณมีข้องกังวลใดเกี่ยวกับอาการถูกทำร้ายจากแสงแดด เราขอแนะนำให้ปรึกษาแพทย์หรือแพทย์ผิวหนัง

แสงแดดและรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) ต่างกันอย่างไร?

แสงแดด เป็นสเปกตรัมโดยรวมของรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าที่ปล่อยออกมาจากดวงอาทิตย์ ซึ่งรวมถึง Visible Light และอินฟราเรด แต่รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) รังสียูวีเป็นองค์ประกอบเฉพาะของแสงแดดและมีลักษณะเฉพาะคือความยาวคลื่นสั้นกว่าและมีพลังงานสูงกว่าเมื่อเทียบกับแสงที่ตามองเห็น

ชั้นบรรยากาศของโลกส่งผลต่อปริมาณรังสี UV ที่มาถึงพื้นผิวอย่างไร?

ชั้นบรรยากาศของโลก ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชั้นโอโซน ดูดซับรังสียูวีส่วนใหญ่ไว้ โดยเฉพาะรังสียูวีซีและรังสียูวีบีเป็นส่วนใหญ่ การปกป้องตามธรรมชาตินี้จะแตกต่างกันไปตามระดับความสูง และสภาพบรรยากาศ ซึ่งส่งผลให้รังสี UV ตกถึงพื้นผิวในระดับต่างๆแตกต่างกัน

อะไรคือแหล่งที่มาหลักของรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) นอกเหนือจากแสงแดด และเปรียบเทียบความเข้มได้อย่างไร

นอกจากแสงแดดแล้ว แหล่งที่มาของรังสียูวีเทียมยังรวมถึง หลอดยูวี หลอดไฟต่างๆ และเลเซอร์บางชนิด ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อความเสียหายของผิวหนังและมะเร็งผิวหนัง

ความเข้มของแสงแดดส่งผลต่อปริมาณรังสี UV ที่เราได้รับในแต่ละช่วงเวลาของวันและฤดูกาลอย่างไร

ความเข้มของแสงแดดส่งผลต่อการรับรังสียูวีตลอดทั้งวันและปี ระดับรังสียูวีจะสูงที่สุดเมื่อดวงอาทิตย์อยู่เหนือศีรษะโดยตรง โดยทั่วไปคือประมาณเที่ยงวัน และในช่วงฤดูร้อน

ประโยชน์ของแสงแดดและรังสียูวีที่มีต่อสุขภาพของมนุษย์คืออะไร และการได้รับรังสีเท่าไรจึงจะถือว่าดีต่อสุขภาพ

แสงแดดและรังสียูวีเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการผลิตวิตามินดีในผิวหนัง ซึ่งสนับสนุนสุขภาพของกระดูกและการทำงานของภูมิคุ้มกัน การสัมผัสในปริมาณปานกลาง ประมาณ 10-30 นาทีต่อวัน ขึ้นอยู่กับประเภทและตำแหน่งของผิว โดยทั่วไปถือว่าส่งผลดีต่อสุขภาพ

อะไรคือวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันตนเองจากอันตรายของรังสี UV ที่มากเกินไป รวมไปถึงรังสี UV จากทั้งในร่มและกลางแจ้ง?

เพื่อป้องกันตนเองจากรังสี UV ที่มากเกินไป เราควรใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF อย่างน้อย 30 หากทำกิจกรรมกลางแจ้งแนะนำให้ใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF 50 สวมชุดป้องกัน แว่นกันแดด และหมวกปีกกว้าง หลีกเลี่ยงและหาที่ร่มในช่วงเวลาที่มีรังสี UV สูงสุด

ความสูงมีผลกับระดับรังสี UV อย่างไร?

ความสูงมีผลต่อระดับรังสียูวี เนื่องจากความเข้มของรังสียูวีจะเพิ่มขึ้นตามระดับความสูง สำหรับความสูงที่เพิ่มขึ้นทุกๆ 1,000 เมตร ระดับรังสียูวีจะเพิ่มขึ้นประมาณ 10-12% ระดับความสูงที่สูงขึ้น ชั้นบรรยากาศที่เบาบางลง ซึ่งช่วยป้องกันรังสียูวีได้น้อยกว่า เพิ่มความเสี่ยงต่อความเสียหายของผิวหนังและการถูกแดดเผา

อะไรคือปัจจัยหลักที่กำหนดความไวต่อรังสี UV ของแต่ละคน?

ความไวต่อรังสี UV ของแต่ละคนขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น ประเภทของผิว อายุ พันธุกรรม และปริมาณเมลานินในผิวหนัง ผู้ที่มีผิวสีอ่อน สีตาอ่อน และมีประวัติผิวไหม้จากแสงแดด โดยทั่วไปจะไวต่อรังสียูวีมากกว่า และมีความเสี่ยงสูงต่อความเสียหายของผิวหนังและมะเร็งผิวหนัง

ครีมกันแดดทำงานอย่างไร และค่า SPF หมายถึงอะไร

ครีมกันแดดทำงานโดยการดูดซับ สะท้อน หรือกระจายรังสี UV ป้องกันไม่ให้ทะลุผ่านผิวหนัง ค่า SPF (Sun Protection Factor) ระบุระดับการปกป้องที่ครีมกันแดดมีต่อรังสี UVB ตัวอย่างเช่น ครีมกันแดด SPF 30 กรองรังสี UVB ได้ประมาณ 97% ในขณะที่ครีมกันแดด SPF 50 กรองได้ประมาณ 98%  อ่านคำถามเพิ่มเติมเกี่ยวการใช้ครีมกันแดดในการดูแลผิว  

ผิวไหม้แดดเป็นสัญญาณเดียวของการทำลายผิวจากรังสี UV หรือไม่?

ไม่ ผิวไหม้ไม่ได้เป็นเพียงสัญญาณเดียวของการทำลายผิวจากรังสียูวี แม้ว่าผิวไหม้แดดจะเป็นผลกระทบที่มองเห็นได้จากการได้รับรังสียูวีมากเกินไป ความเสียหายของผิวหนังในรูปแบบอื่นๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่มีสัญญาณที่มองเห็นได้ทันทีเช่นกัน การได้รับรังสี UV เป็นเวลานานและสะสมอาจทำให้ผิวหนังแก่ก่อนวัย ผิวเปลี่ยนสี เกิดฝ้า กระ จุดด่างดำ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งผิวหนัง

วิธีที่ดีที่สุดในการรักษาผิวไหม้แดดและลดความเสียหายของผิวหนังคืออะไร?

ในการรักษาผิวไหม้จากแสงแดด จำเป็นต้องทำให้ผิวหนังเย็นลงโดยใช้การประคบเย็นหรืออาบน้ำเย็น เติมความชุ่มชื้นด้วยว่านหางจระเข้หรือโลชั่นที่อ่อนโยน รักษาความชุ่มชื้นด้วยการดื่มน้ำมากๆ ลดอาการปวดและอักเสบ หลีกเลี่ยงแสงแดดต่อไปจนกว่าผิวไหม้แดดจะหายดี และควรเพิ่มการปกป้องผิวจากรังสี UV ที่เป็นอันตราย โดยการทาครีมกันแดดเป็นประจำทุกวัน เพื่อหลีกเลี่ยงอาการผิวไหม้แดด