เชื้อราบนหนังศีรษะ เป็นสาเหตุของอาการคันศีรษะหรือไม่?

เชื้อราบนหนังศีรษะ เป็นโรคผิวหนังพบบริเวณหนังศีรษะ อาจมีสาเหตุจากเชื้อรา หรือโรคบางชนิด รวมไปถึงการแพ้ผลิตภัณฑ์ความสะอาด บำรุง หรือปรับแต่งทรงผม ซึ่งเชื้อราบนหนังศีรษะจะมีลักษณะคล้ายกับรังแคมาก จนบางครั้งอาจคิดว่าเป็นแค่รังแคเท่านั้น จึงไม่ได้สนใจอะไรเป็นพิเศษ แต่หากเราปล่อยให้เชื้อราอยู่บนหนังศีรษะไว้นานกว่านี้ จนทำให้เกิดผมร่วง และเกิดแผลเป็นสะเก็ด เวลาสระผมจะมีอาการแสบบ้าง หากปล่อยทิ้งไว้นาน จะส่งผลให้ลุกลามจนเป็นแผลขนาดใหญ่ได้ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะ หรือรังแค หากเกิดแล้วก็สร้างความรำคาญ เพราะจะมีอาการคันศีรษะ จะทำให้เสียบุคคลิกภาพ ขาดความมั่นใจได้เช่นกัน

เชื้อราบนหนังศีรษะถึงจะมีลักษณะที่คล้ายกับรังแค แต่ว่ามีอาการที่รุนแรงกว่า ซึ่งลักษณะของอาการจะแตกต่างกัน ดังนี้

1. อาการเชื้อราบนหนังศีรษะจากกลาก ได้แก่ ผิวหนังตกสะเก็ดสีเทาหรือแดงเป็นหย่อม ๆ ผมเปราะบาง หลุดร่วงง่าย เจ็บปวดบริเวณที่เป็นเชื้อรา
2. อาการเชื้อราบนหนังศีรษะจากการติดเชื้อรา ได้แก่ แผลพุพองที่ผิวหนัง ผิวแดง เจ็บปวด รู้สึกแสบร้อนที่ผิวหนัง
3. อาการเชื้อราบนหนังศีรษะจากโรคผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม ได้แก่ สะเก็ดที่ผิวหนัง รอยแดงบนผิวหนัง อาการคัน
4. อาการเชื้อราบนหนังศีรษะจากโรคสะเก็ดเงิน ได้แก่ ผิวหนังตกสะเก็ดสีเงินหรือแดง เป็นหย่อม ๆ หนังศีรษะแห้ง อาการคัน แสบร้อน ผมร่วง

สาเหตุของเชื้อราบนหนังศีรษะเกิดจากได้จากทั้งกรรมพันธุ์ เพศ อายุ พฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่นการรับประทานอาหาร ความเครียด ส่งผลให้หนังศีรษะแห้ง การใช้สารเคมีรุนแรงกับเส้นผม เช่น การดัดผม ยืดผม ทำสีผม การใช้สเปรย์ฉีดผม หรือใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของสารเคมีรุนแรงก็ทำให้เกิดรังแคได้ นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ที่เป็นรังแคมีสาเหตุมาจากโรคหนังศีรษะต่างๆ ได้แก่

1. โรคผิวหนังอักเสบ (Seborrheic Dermatitis) เป็นภาวะที่ผิวหนังเกิดการอักเสบ มัน แดง เป็นสะเก็ด มักพบบริเวณที่มีต่อมน้ำมัน เช่น หนังศีรษะ คิ้ว และบริเวณข้างจมูก เป็นต้น
2. เชื้อรามาลาสซีเซีย (Malassezia) เป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่บนหนังศีรษะ ซึ่งหากมีเชื้อราชนิดนี้มากเกินไปจะทำให้เกิดการเร่งผลัดเซลล์ผิวเร็วกว่าปกติ จึงเกิดเป็นขุยขาวสะสมอยู่บริเวณหนังศีรษะและเส้นผมเป็นจำนวนมาก ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เชื้อรามาลาสซีเซียเพิ่มขึ้นก็คือ ฮอร์โมนและความเครียด
3. เชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis) เป็นภาวะที่เชื้อรากระจายตัวลึกลงไปยังรูขุมขน ส่งผลให้เกิดอาการคันและผมร่วงเป็นหย่อมๆ
4. โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) มีลักษณะคล้ายกับรังแคแต่มีความรุนแรงมากกว่า คนที่เป็นโรคสะเก็ดเงินจะมีอาการคันและผิวหนังตกสะเก็ด เป็นโรคที่รักษาไม่หายขาด ทำได้เพียงเยียวยาไม่ให้อาการหนักมากกว่าเดิม
5. ภาวะผื่นผิวหนังอักเสบ (Eczema) เกิดจากการแพ้สารก่อภูมิแพ้ในผลิตภัณฑ์ทำให้เกิดอาการคัน แดง ผิวแห้ง ตกสะเก็ด
6. ผิวหนังอักเสบจากการแพ้ เช่น แพ้ผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผม สเปรย์ เจล หรือมูสแต่งผม หนังศีรษะแห้งเกินไป เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มีเกล็ดผิวหนังคล้ายรังแค แต่มีขนาดเล็กและความมันน้อยกว่า ไม่ทำให้เกิดอาการแดงหรืออักเสบ

ปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยมะเร็งบางชนิด

1. การติดต่อด้วยการสัมผัสผิวหนัง สิ่งของ หรือสัตว์
2. พฤติกรรมจากความเครียด รวมถึงการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ
3. พฤติกรรมจากการใช้ยาบางชนิด เช่น ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ยารักษาความดันโลหิตสูง ยารักษาโรคเบาหวาน ยารักษาโรคหัวใจ ยารักษาโรคมาลาเรีย
4. พฤติกรรมที่เกิดจากภาวะทางระบบประสาทและจิตเวช เช่น โรคซึมเศร้า โรคพาร์กินสัน
5. อาการระคายเคืองจากการกำจัดขนด้วยมีดโกนหรือการถอน เป็นต้น
6. การไม่ดูแลรักษาความสะอาดเส้นผม และหนังศีรษะให้ดี
7. การอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศร้อนชื้น แออัด อาจเพิ่มโอกาสการติดเชื้อเนื่องจากต่อมไขมันบนหนังศีรษะผลิตน้ำมันมากเกินไป

หากเป็นเชื้อราบนหนังศีรษะ วิธีที่ดีที่สุดควรไปปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางรักษา เนื่องจากสาเหตุของการเกิด และความรุนแรงอาจจะแตกต่างกัน โดยแพทย์จะทำการวินิจฉัยถึงชนิดของเชื้อรา สาเหตุ และทำการรักษาตามลำดับขั้นตอนตั้งแต่การให้รับประทานยา ใช้ทายาเพื่อรักษา นอกจากนี้หากไม่รุนแรงก็สามารถดูแลรักษาด้วยวิธีง่ายๆ

วิธี 1 การรักษาความสะอาด

เลี่ยงการใช้หมอนร่วมกับคนอื่น หมั่นเปลี่ยนปลอกหมอนและผ้าเช็ดตัวบ่อย ๆ ทำความสะอาดแปรงและหวีที่ใช้อย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้เกิดเชื้อราซ้ำบนหนังศีรษะ

วิธี 2 การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุและวิตามิน

ช่วยรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะได้เป็นอย่างดี เช่น กรดโฟลิก วิตามินบีรวม และวิตามินอี ซึ่งได้แก่ ผักใบเขียว ถั่วชนิดต่าง ๆ ธัญพืช และเนื้อสัตว์

วิธี 3 การหมักผมสามารถช่วยรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะได้ด้วย

เช่น ใช้น้ำส้มสายชูหมักผมก่อนสระผมทุกครั้ง เชื้อราบนหนังศีรษะจะค่อยๆ ลดลง หมักผมด้วยมะกรูด หรือมะละกอ ก็สามารถช่วยลดอาการคันและลดเชื้อราบนหนังศีรษะได้

สำหรับการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงเกิดปัญหาเชื้อราบนหนังศีรษะนั้น สามารทำได้ดังนี้

1. อาบน้ำและสระผมให้สะอาดอยู่เสมอ เพื่อกำจัดเชื้อราหรือเชื้อก่อปัญหาเชื้อราบนหนังศีรษะ โดยแนะนำให้ใช้ Eucerin DermoCapillaire ANTI-DANDRUFF GEL SHAMPOO แชมพูสูตรขจัดรังแค ขจัดความมัน...สิ่งตกค้างที่หนังศีรษะ ลดการคัน ลดรังแคอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วย ไพรอคโทนโอลามีน และคลิมบาโซล ช่วยลดรังแคที่ระดับหนังศีรษะ และ โพลิโดคานอล ลดปัญหาการคันและรังแคบนหนังศีรษะได้ตั้งแต่ต้นเหตุ เหมาะกับทุกสภาพหนังศีรษะ ฟื้นบำรุงให้เส้นผมและหนังศีรษะดูสุขภาพดี มีกลิ่นหอม พร้อมช่วยบำรุงเส้นผมนุ่มสลวย มีสารสำคัญ เช่น คลิมบาโซล ไพรอคโทน โอลามีน เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียและเชื้อรา ที่มาเติบโตเมื่อหนังศีรษะระคายเคืองเสียสมดุล จึงทำให้หนังศีรษะหลุดลอกออกเป็นรังแค โพลิโดคานอล ช่วยลดการคันหนังศีรษะอย่างมีประสิทธิภาพ
2. ล้างมือบ่อย ๆ โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหาร ก่อนและหลังใช้ห้องน้ำ เพื่อลดโอกาสติดเชื้อที่มือ
3. กำจัดสะเก็ดบนหนังศีรษะและทำให้ผมนุ่ม โดยใช้น้ำมันมะกอกหมักผมทิ้งไว้ประมาณ 1 ชั่วโมง จากนั้นหวีผมให้สะเก็ดหลุดออกแล้วสระผมให้สะอาด
4. หลีกเลี่ยงการติดเชื้อราจากผู้อื่น สิ่งของ และสัตว์ หากมีคนในครอบครัว บุคคลใกล้ชิด หรือสัตว์เป็นโรคผิวหนัง ควรเว้นระยะห่างและหลีกเลี่ยงการสัมผัสผิวหนังโดยตรง ควรทำความสะอาดสิ่งของอยู่เสมอเพื่อกำจัดเชื้อราที่อาจปนเปื้อน และไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
5. ใช้ยาตามคุณหมอสั่งอย่างถูกวิธี เพื่อช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น

เชื้อราบนหนังศีรษะนั้นเป็นโรคที่รักษาให้หายได้ไม่ยาก สิ่งสำคัญคือการรักษาความสะอาดและสุขอนามัยให้ดีอยู่ตลอดเวลา เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อราบนหนังศีรษะมากวนใจ