ผิวหน้าติดสารสเตียรอยด์ อาการเป็นยังไง รักษาอย่างไร

หลายคนอาจเคยได้ยินคำนี้บ่อยๆ ผิวติดสาร หน้าติดสารสเตียรอยด์ หลายคนกลุ้มอกกลุ้มใจกับการรักษาสิวธรรมดาไม่พอ ยังพบว่าตัวเองเป็นสิวติดสารสเตียรอยด์เข้าไปอีก สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เราเข้าไปอยู่ในวงจรนี้คืออะไร และหากเคยใช้ครีมที่มีสารสเตียรอยด์โดยที่เราไม่รู้ตัว จะทำยังไงดีและจะมีวิธีรักษาหน้าติดสารยังไง ไปหาคำตอบพร้อมหลีกเลี่ยงปัญหาหน้าแพ้สารกันดีกว่า

ผิวติดสารสเตียรอยด์ คืออาการของผิวที่ไม่สามารถหยุดใช้สเตียรอยด์ได้ สาเหตุหลักๆ เกิดจาก ได้มีการใช้ครีมที่มีสารสเตียรอยด์เป็นส่วนผสมอยู่ เมื่อใช้เป็นเวลานานๆ ทำให้ผิวถูกรบกวนด้วยกลไกการกดภูมิคุ้มกันผิว มองผิวเผินว่าผิวดีและแข็งแรง ใช้อะไรก็ไม่แพ้ แต่เมื่อหยุดใช้ ภูมิคุ้มกันที่เคยถูกกด จะกลับมาทำงานหนักกว่าเดิม เกิดปฏิกิริยาในรูปแบบผดผื่น ผิวแห้ง บางครั้งแค่โดดแดด โดนลม หรือน้ำก็มีอาการแพ้เห่อแดงแล้ว

สเตียรอยด์ คือฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเพื่อควบคุมระบบการทำงานภายในร่างกาย ช่วยควบคุมสมดุลน้ำและเกลือแร่ ต้านอาการอักเสบ หรือกดภูมิคุ้ม แบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ

1. สเตียรอยด์ธรรมชาติ ร่างกายของเราสร้างได้เอง ถูกสร้างจากต่อมหมวกไตชั้นนอก ควบคุมและบรรเทาอาการอักเสบของร่างกายได้ และยังมีผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด กล้ามเนื้อ ระบบกระดูก นี่แหละตัวช่วยที่ปรับความเครียด ต้านการอักเสบ ลดอาการปวดและยังทำให้ภูมิคุ้มกันเราทำงานปกติ
2. สเตียรอยด์สังเคราะห์ที่ถูกผลิตขึ้น มักมาจากบริษัทยา ทำการเลียนแบบสเตียรอยด์ที่ร่างกายสร้างขึ้น เพื่อใช้รักษาทางการแพทย์ จัดเป็นยาเคมีที่รักษาโรคได้ดีและรวดเร็ว แต่ต่างตรงที่เป็นเคมีสังเคราะห์ มีผลข้างเคียงที่อันตรายกว่ามากและมีหลายชนิด เช่น เดกซาเมธาโซน และเพรดนิโซโลน

ทุกวันนี้ยาสเตรียรอยด์ มีใช้อยู่ 2 แบบ นั่นก็คือการใช้ภายนอก จะเน้นออกฤทธิ์เฉพาะที่ เช่น ยาหยอดตา ยาพ่นจมูก ยาทาผิวหนัง และ ยาสูดพ่นทางปาก ในขณะที่อีกแบบคือ การใช้เพื่อออกฤทธิ์ทั่วร่างกาย เช่น ยาฉีดและยารับประทาน ลดการอักเสบภายใน หรือกดภูมิคุ้ม เช่น ผู้ป่วยข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคภูมิแพ้ตนเอง (SLE) หรือผู้ป่วยที่มีปัญหาทางเดินหายใจอักเสบเรื้อรัง และ อาการภูมิแพ้ทางผิวหนังหรือทางเดินหายใจรุนแรง

สำหรับอาการแพ้สเตียรอยด์ สามารถสังเกตได้จากลักษณะภายนอกของผิวในหลากหลายรูปแบบ เช่น

1. ผิวหน้าอักเสบ ลอก แดง แสบร้อน เกิดจากสารสเตียรอยด์ทำงานร่วมกับกลุ่มวิตามินเอ ที่มีคุณสมบัติผลัดเซลล์ผิว ซึ่งอาจรบกวนการสร้างเม็ดสีผิวนานเกินไป อาจทำให้แดง แสบร้อน หรือเป็นด่างขาวได้
2. ผิวหน้าซีดเซียว และระคายเคือง เกิดจากการสะสมไว้ในผิวนานๆ จนผิวขาวซีดและอักเสบได้ ส่วนมากจะพบในครีมทาฝ้า ทาหน้าขาวและลดรอยสิว
3. ผิวกระจ่างใสไม่นานก็กลับมาคล้ำเสีย เกิดจากการทำงานร่วมกับไฮโดรควิโนน ที่นิยมนำมารักษารอยสิว หากผสมในปริมาณมากเกินไป ผิวจะอักเสบคล้ำขึ้นและเป็นฝ้าอย่างถาวร
4. ผิวบางลงจนสังเกตเห็นเส้นเลือดฝอย การใช้ครีมที่มีสารสเตียรอยด์นานๆ จะทำให้ผิวบางลง จนมลภาวะ สารพิษต่างๆ เข้าสู่ชั้นผิวหนังแท้ได้ง่าย โดนอะไรนิดหน่อย ผิวเราก็พังยับเยินได้ง่ายขึ้นกว่าเดิมเป็นร้อยเท่า
5. ผิวเป็นสิวเห่อ สิวผดทั่วใบหน้า เป็นกลไกปกติเมื่อคุณเลิกใช้ ก็อาจทำให้สิวผดเกิดขึ้นลักษณะคล้ายสิวอุดตัน บางจุดอาจรู้สึกคันจนอยากบีบกด เป็นวงจรสิวสเตียรอยด์อย่างแท้จริง

• หยุดใช้ครีมที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ แม้ระยะแรกจะรู้สึกว่าหน้าใส แต่หากหยุดใช้อาจมีอาการแพ้ถามหาจนถึงขั้นต้องรักษาเพื่อกู้หน้ากลับมาดูแลผิวใหม่
• ใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าสูตรอ่อนโยน ควรเป็นสูตรที่ไม่มีน้ำหอมและสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง เมื่อล้างหน้าแล้วควรซับหน้าเบาๆ หลีกเลี่ยงการขัดถูแรงๆ
• ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เน้นเพิ่มความชุ่มชื้น ปลอบประโลมผิวที่อ่อนแอ และเสริมเกราะป้องกันผิวให้แข็งแรง อย่าง UltraSENSITIVE Repair Cream จากยูเซอริน สามารถรักษาผื่นแพ้ หน้าแพ้ ผิวแพ้โดยเฉพาะ

เป็นสูตรที่อ่อนโยนต่อผิวแพ้ง่าย แต่ให้ความชุ่มชื้นแบบเข้มข้น ช่วยฟื้นบำรุงผิวให้กลับมาแข็งแรง ใครที่มีอาการผดผื่น ผิวแห้งระคายหรือมีเม็ดเล็กๆ ขึ้นบริเวณใบหน้า สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องกลัวอุดตัน สำหรับจุดเด่นของผลิตภัณฑ์นี้ คือสามารถลดปัญหาอาการผิวแห้งแดง ระคายผิวใน 2 ชั่วโมง ด้วยนวัตกรรม Barrier Repair Innovation ซึ่งประกอบไปด้วย

• Symsitive ลดความรู้สึกไม่สบายระคายผิว
• Licochalcone A ลดปัญหาผิวระคายไวต่อปัจจัยการทำร้าย
• Dexpanthenol เสริมเกราะปกป้องผิว ให้เนื้อผิวใหม่ดูสม่ำเสมอ เรียบเนียนใสแลดูสุขภาพดี

ไม่ใช่เพียงลดอาการแพ้ แต่ยังปกป้องปัจจัยภายนอกที่ทำร้ายผิวอย่างฝุ่น มลภาวะ สารเคมี รวมไปถึงความเครียดและการพักผ่อนที่ไม่เพียงพออีกด้วย เมื่อใช้เป็นประจำผิวจะแน่นชุ่มชื้น ไม่ไวต่อการระคายเคืองอีกต่อไป

หากทราบว่าผิวหน้าของเราเข้าสู่วงจรผิวติดสาร ควรรีบหยุดใช้และพักผิวหน้าซะก่อน ไม่ว่าจะเป็นการแต่งหน้าหรือการไปสัมผัสบีบ แคะ แกะ เกา เพราะอาจทำให้เห่อและอาจติดเชื้อได้ การฟื้นฟูผิวที่ดีจึงควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีสารอันตราย และค่อยๆ ปลอบประโลมผิว และควรดูแลปัญหาผิวหน้าแพ้สารให้ถูกวิธีเพื่อให้สภาพผิวกลับมาแข็งแรงเหมือนเดิม