ผื่นแพ้อากาศ อาการ มีสาเหตุการเกิดได้อย่างไร

ช่วงนี้อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย แถมฝุ่น PM 2.5 ก็กลับมาหนาแน่นอีกครั้ง แน่นอนว่าเมื่อต้องเจอกับสภาพอากาศและฝุ่นพิษ หลายคนย่อมมีอาการแพ้อากาศซึ่งมีทั้งอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล คัน และเกิดผื่นแพ้อากาศนั่นเอง ซึ่งผื่นแพ้อากาศนั้นมีสาเหตุจากอะไรบ้าง มีอาการและลักษณะผื่นเป็นอย่างไร ควรระมัดระวังดูแลตนเองอย่างไร บทความนี้จะช่วยไขความกระจ่างให้คุณ

ผื่นแพ้อากาศคืออะไร

ผื่นแพ้อากาศ เป็นอาการทางผิวหนังที่มักมาพร้อมกับอาการภูมิแพ้อากาศ ซึ่งสาเหตุของการเกิดภูมิแพ้อากาศมีทั้งที่เป็นเฉพาะฤดูกาล ทำให้สารก่อภูมิแพ้กระจายในอากาศเพิ่มขึ้น เช่น ภูมิแพ้เกสรดอกไม้ หรือภูมิแพ้อากาศที่เป็นตลอดทั้งปี ซึ่งเกิดจากได้รับสารก่อภูมิแพ้จากสภาพแวดล้อม เช่น ภูมิแพ้ฝุ่น ไรฝุ่น เป็นต้น จนก่อให้เกิดผื่นแพ้อากาศตามมา โดยผื่นแพ้อากาศมักถูกกระตุ้นเมื่อถึงฤดูหนาวที่มีอากาศแห้งซึ่งก่อให้เกิดอาการคันและผื่นแพ้

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันผื่นแพ้อากาศยังเกิดได้จากการสูดดมสารระคายเคืองหรือมลพิษต่างๆ โดยเฉพาะหากมีค่าฝุ่นพิษที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) เกินค่ามาตรฐาน ซึ่งฝุ่นพิษนี้เกิดจากพฤติกรรมในชีวิตประจำวันของมนุษย์เรานั่นเอง เช่น ควันจากท่อไอเสีย การเผาขยะ ด้วยเหตุที่ฝุ่นเหล่านี้มีผลกระตุ้นต่อการสร้างอนุมูลอิสระ ทั้งยังลดแอนติออกซิแดนซ์ให้น้อยลงอีกด้วย เมื่อต้องใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับฝุ่นนานๆ  ผิวพรรณก็ไม่แข็งแรง เกิดโอกาสผื่นคันแพ้ฝุ่นและระคายเคืองได้ง่าย ย่อมทำให้เกิดอาการผื่นแพ้อากาศได้

ลักษณะอาการของผื่นแพ้อากาศ

เนื่องจากผื่นแพ้อากาศ มักจะมาพร้อมกับภูมิแพ้อากาศ ซึ่งเริ่มต้นจะก่อให้เกิดอาการจาม คัดจมูก น้ำมูกไหล คันจมูก ปาก หู ตา เมื่อสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น PM 2.5 เป็นเวลานานหรือในปริมาณมาก หลายคนจะเริ่มมีอาการคันผิวหนัง ผิวหนังแห้งและเกิดผื่นแพ้อากาศ ผื่นแพ้ฝุ่น คล้ายเป็นผื่นผิวหนังอักเสบและสำหรับอาการผื่นแพ้อากาศที่ปล่อยจนเรื้อรัง จะทำให้ผิวหนังบริเวณนั้นมีความหนาขึ้น จนอาจเกิดเป็นรอยคล้ำขึ้น และหากได้มีการเกาที่บริเวณผิวหนังที่เป็นอยู่บ่อย ๆ สามารถทำให้เกิดแผล และเกิดการติดเชื้อได้ง่ายมากขึ้นอีกด้วย โดยตำแหน่งที่พบว่าเกิดอาการผื่นแพ้อากาศบ่อย คือ บริเวณ แก้ม ลำคอ ข้อพับแขน และขา

วิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นผื่นแพ้อากาศ

การหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ในอากาศเป็นการป้องกันภูมิแพ้อากาศที่ดีที่สุด และควรดูแลตัวเองเพิ่มเติมด้วยวิธีดังต่อไปนี้

1. เลี่ยงการอาบน้ำอุ่น ใช้สบู่ที่อ่อนโยน

หากอาบน้ำอุ่นจะยิ่งทำให้ผิวหนังขาดความชุ่มชื้นจนก่อให้เกิดการระคายเคืองมากยิ่งขึ้น และควรใช้สบู่ที่อ่อนโยนต่อผิว ใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับผู้ที่มีผิวแพ้ง่ายโดยเฉพาะ เพราะส่วนผสมของสบู่ที่มีน้ำหอม สารกันเสีย จะยิ่งทำให้เกิดผื่นแดงหรือผื่นคันแพ้ฝุ่นมากขึ้น 

2. ใช้ครีมบำรุงลดการระคายเคือง

การเผชิญสภาพอากาศที่ส่งผลเสียต่อผิวหนัง จนเกิดการอักเสบ ผิวถูกทำลาย จึงควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ช่วยให้ผิวนุ่มและชุ่มชื้น หรือครีมที่ช่วยรักษาความชุ่มชื้นในผิว สำหรับคนผิวแห้ง แดง คัน หรือผื่นแพ้ฝุ่นที่ปราศจากน้ำหอม และผสานสารสำคัญจากธรรมชาติและกรดไขมันที่จำเป็นต่อผิวอย่าง Omega 3&6 fatty acids เช่นในผลิตภัณฑ์  Eucerin Omega Balm ที่มีเนื้อสัมผัสบางเบา ลดปัญหาผิวแห้ง คัน ผื่นคันแพ้ฝุ่น หรือการระคายเคืองที่มีสาเหตุจากผิวแห้ง พร้อมช่วยคืนความชุ่มชื่น ฟื้นบำรุงผิวให้มีสุขภาพดี นอกจากนี้ควรใช้อย่างต่อเนื่องเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจน 

3. ใส่หน้ากากอนามัย

หากต้องไปในที่ที่มีฝุ่นละอองมาก ควรสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ต้องเข้าไปในพื้นที่เสี่ยง โดยต้องสวมใส่ให้ถูกวิธีด้วย และหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมกลางแจ้งในวันที่อากาศไม่ดี มีค่าฝุ่นละอองเกินมาตรฐาน ก็จะช่วยป้องกันความเสี่ยงต่ออาการแพ้ที่อาจเกิดกับผิวหน้าเราได้

4. พักผ่อนและทานอาหารที่มีประโยชน์เสริมภูมิคุ้มกัน

นอนน้อย หรือภาวะที่ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอจะทำให้ภูมิต้านทานลดลง และหากเจอกับฝุ่นในสภาพอดนอนก็จะส่งผลให้เจ็บป่วยได้ง่าย ดังนั้นควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ นอกจากนี้ยังต้องรับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ ครบทั้ง 5 หมู่ โดยเฉพาะโปรตีน ผัก และผลไม้ ที่ช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกายได้

แม้สภาพอากาศจะเปลี่ยนแปลง มีฝุ่น PM 2.5 รวมทั้งมลพิษและสารก่อภูมิแพ้อื่นๆ คอยรบกวนจนเป็นเหตุให้เกิดผื่นแพ้อากาศ แต่เมื่อทราบสาเหตุของผื่นแพ้อากาศแล้ว เราก็สามารถหลีกเลี่ยงสภาพอากาศที่มีฝุ่น รวมถึงปัจจัยอื่นๆ ที่อาจก่อให้เกิดผื่นแพ้ รวมถึงสามารถป้องกันและดูแลตนเองได้ด้วยการเลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ลดการระคายเคืองและสร้างความชุ่มชื้น เพียงเท่านี้อาการผื่นแพ้อากาศก็จะทุเลาลงไปในที่สุด